Een melding over verminderde dierzorg bracht ons bij een veehouder die worstelt met onverwerkte emoties. In deze blog van Gerard bezoekt hij een veehouder die zijn emoties wegdrinkt om de werkelijkheid niet te hoeven zien. Alcohol als tijdelijke uitweg — maar ook als sluier die alles alleen maar mistiger maakt. Een eerlijk verhaal over verdriet, teleurstelling en dromen die barsten: een worsteling die vaker voorkomt dan we denken.
In de mist zie je vage silhouetten
Naar aanleiding van een melding, heb ik, namens het Vertrouwensloket en in samenwerking met een dierenarts die binnen het Vertrouwensloket aan mij verbonden is, een afspraak gemaakt met een veehouder. Volgens de melder worden de dieren niet goed verzorgd, maar de melder voegt eraan toe dat hij zich ook zorgen maakt om de geestelijke toestand van deze veehouder.
Onderweg naar mijn afspraak dwalen mijn gedachten af naar de afschuw en verontwaardiging die ik vaak hoor van buitenstaanders: “Hoe kan iemand zijn vee verwaarlozen!!!” – vaak niet geformuleerd als vraag, maar als snoeihard oordeel.
Maar zo werkt het meestal niet. Niemand staat ’s ochtends op met de intentie om zijn dieren tekort te doen. Verwaarlozing is zelden een keuze — eerder een gevolg van omstandigheden die groter worden dan iemand zelf aankan.
De vraag “Hoe kan dit?” spookt ook door mijn gedachten. In het gesprek hoop ik helderheid te krijgen. Dat aannames oplossen door feiten, zoals de ochtendnevel oplost wanneer de zon doorbreekt.
Aan tafel
Bij binnenkomst verontschuldigen de veehouder en zijn partner zich voor de chaos. Ze zijn aan het verbouwen, zeggen ze. Met woorden schilderen zij het toekomstig woonhuis, dat eindelijk naar hun ideeën zal worden ingericht. Het zal gebeuren als de financiële middelen toereikend zijn. De prachtige woorden vallen stuk op de harde bodem van de werkelijkheid!
Voorzichtig probeer ik aandacht te vragen voor hun werkelijkheid. Voorzichtig, want zijn stroom van woorden gaat maar door. De ene ervaring na de andere ervaring ziet nu het daglicht. In die woordenstroom hoor ik zijn verdriet. Verdriet dat jarenlang is meegezeuld. Doodvermoeiend en nooit uitgesproken.
Wanneer ik vraag waarom het verdriet nooit werd geuit, blijft hij even stil. “Door de dominantie van mijn ouders,” zegt hij dan. “Ik kon mezelf niet zijn. Ik kon of mocht mijn mening niet zeggen en heb weinig onderwijs gehad. Ik leerde niet om mijn gevoelens en gedachten te verwoorden.”
Nu de veehouder op zijn “praatstoel” zit, ratelt hij door. Af en toe kijk ik naar zijn partner. Zij luistert verdrietig naar de hevig emotionele man aan tafel.
Wat onuitgesproken blijft
Ik hoor het verdriet, maar ik hoor ook het zwijgen over de huidige werkelijkheid. Ik voel dat er iets onder ligt, iets wat deze emotionele man wil verbergen.
Maar rechtstreeks vragen naar wat iemand verbergt, is als stappen in dichte mist: je ziet de grond niet goed.
Op een bepaald moment – het wordt de vrouw te machtig – merkt zij op: “Ben je nu zo emotioneel, omdat je weer gedronken hebt?” Ze vertelt hoe haar partner een nieuwe ‘vriend’ heeft: de drankfles. Wanneer de problemen hem te veel worden, dan haalt hij een ‘paar slokken’. Hij kan dan verder.
De mist waarin hij leeft wordt door alcohol nog dikker. Hij ziet de werkelijkheid vaag. Komt hem goed uit, want hij kan de heldere werkelijkheid niet verdragen. De heldere werkelijkheid past niet in zijn droombeeld.
Want hij heeft grootse dromen. De droom van prachtige stallen met mooi vee, waarmee hij prijzen kan verdienen. Om zijn eigenwaarde op te krikken. Hij die “niks” is, wil etaleren wat hij kan. Maar de werkelijkheid toont iets anders: zijn droom ligt in scherven en de nachtmerrie is zichtbaar en voelbaar.
De onthulling
De onthulling van zijn geheim zet zijn verdedigingsmechanisme in werking. Hij haast zich te zeggen dat hij gestopt is. Dat hij zijn leven wil oppakken, zijn partner gelukkig maken, dat hij van het leven wil genieten.
Ik prijs hem om deze breuk, maar benadruk dat hulp zoeken geen zwakte is. Zeker wanneer de gevreesde vriend weer komt aankloppen. Misschien zelfs nu al om de verdrietige ervaringen te verwerken, die als mist tussen hem en de werkelijkheid hangt.
Bij het afscheid
Samen met mijn collega-dierenarts stelt de veehouder een plan op om weer grip te krijgen op de situatie. Dit plan is gericht op het verbeteren van het dierwelzijn, wat leidt tot gezondere dieren, een efficiëntere productie en daarmee betere bedrijfsresultaten.
Bij het weggaan druk ik hem op het hart om de afgesproken acties aan te pakken en niet uit te stellen, zodat het welzijn van zijn dieren niet het slachtoffer worden van zijn onverwerkte problemen.
Terug in de auto blijft het gesprek nog een tijd bij me. Soms is één ontmoeting voldoende om een eerste scheur in de mist te maken. Maar meestal vraagt het om meer: om iemand die naast je blijft staan, om een luisterend oor, om steun wanneer het even niet meer gaat.
Als Vertrouwensloket helpen we veehouders om – stap voor stap – weer grip te krijgen op hun situatie, voordat mens of dier onder de last bezwijkt.
Ik hoop dat hij zich niet opnieuw terugtrekt in de nevel, maar de handreiking pakt om zich te laten helpen.
Drs. Ing. Gerard Venhuizen
Vertrouwensteam Noord - Nederland
Omwille van de vertrouwelijkheid zijn de casus-beschrijvingen in de blogs van Gerard nooit een exacte weergave van de werkelijke situatie.
Over Gerard
Gerard Venhuizen is werkzaam in een van de Vertrouwensteams die veehouders bezoeken wanneer er signalen zijn dat de zorg voor landbouwhuisdieren of de situatie op het erf aandacht vraagt. Zo’n twee keer per jaar schrijft Gerard een blog over zijn ervaringen uit de praktijk. Wat treft hij aan op de boerenerven? Hoe gaat het Vertrouwensteam in gesprek? De blogs van Gerard Venhuizen geven een kijkje achter de schermen. Lees ook zijn eerdere blogs.
