Op weg naar een melkveehouder, mijmer ik over de aanmelding bij het Vertrouwensloket. Uit deze melding spreekt zorg voor de gezondheid van de melkveehouder en voor het welzijn van zijn vee. De melder vermoedt, dat het welzijn van het vee in gevaar komt, wanneer de melkveehouder het werk lichamelijk niet meer aan kan.
Zorg voor… een goede houding naar de medemens. Er zijn wel gesprekken geweest met deze melkveehouder. Gesprekken gevoerd vanuit eigen inzicht en bezorgdheid bleek later. Goed bedoeld! Niks mis mee. De communicatie bleek niet geslaagd.
Ik besef dat ons bezoek met argwaan tegemoet wordt gezien. Als er weerstand is, hoe kunnen we deze weerstand wegnemen? Genoeg geprakkiseerd. We laten ons niet leiden door onze gedachten, maar laten ons verrassen door het verhaal van de melkveehouder. Zijn verhaal kan leiden tot mogelijke oplossingen. Vooral wanneer we informatieve vragen aan de verteller kunnen stellen. We kunnen niet meer dan - dat is al veel – open en aandachtig luisteren.
Gewoonlijk wordt het gesprek in de keuken of in de woonkamer gevoerd. Deze keer werden we ontvangen in de tanklokaal. We kregen zitplaatsen aangewezen. De melkveehouder dacht dat het gesprek in vijf minuten gebeurd was. Zijn inschatting!
Eerst moest een misverstand uit de wereld worden geholpen. Hij dacht dat wij inspecteurs waren, die hem de wetten zouden voorschrijven. We hebben het werk van het Vertrouwensloket uitgelegd. De essentie van ons bezoek was eigenlijk: “Hoe gaat het met u en uw bedrijf?”
Het gesprek kon beginnen. Na vijf minuten kwam de opmerking: “Jullie kunnen nu wel gaan. Ik heb niks te vertellen”. Hieruit klonk nog steeds wantrouwen. De sfeer was nog niet veilig genoeg voor een open gesprek. Heel langzaam – net zoals ijs ontdooit – zagen we de melkveehouder ontspannen. Hij begon te vertellen over zijn ziekte. Door zijn ziekte had hij veel kracht verloren waardoor het werk hem eigenlijk te veel werd. Het werk groeide hem boven het hoofd.
Maar …”Ik heb niks anders dan mijn vee”. Vroeger kwamen veel mensen op zijn erf. Zij hielpen en hadden plezier. Hij had ontspanning op het water. Dat is voorbij … “Alles valt bij mij weg. De dood neemt veel en dat doet zeer”.
We mogen nu het vee zien. De koeien zien er goed uit. De roosters moeten nog schoongemaakt worden. De kippen scharrelen door de deur van het tanklokaal. Hij kan er prachtig over vertellen. De dooi heeft gewonnen! Zijn hobby – een verzameling oldtimer trekkers – liet hij met trots zien. De dooi was verrassend!
Tijdens het gesprek kwam ‘de bemoeizucht’ van erfbetreders aan de orde. De één vond dat het erf niet netjes genoeg was. De ander vond dat hij niet genoeg aandacht kon schenken aan het vee. De motivatie van de laatste was: “Met jouw gezondheid kun je het bedrijf niet goed meer beheren”. Hij voelde dat de goedbedoelde raadgevingen hem richting het ‘staken van het bedrijf’ leiden. “De één zegt dit en de ander dat. Ik moet dit van de regelgeving.” Hij had er moeite mee. Hij verzette zich en zette de hakken in het zand. Zijn verzet was ten diepste tegen: “Ze leggen me iets op, wat ik niet kan en wil”. Hij wil eigenlijk niet meer inleveren: Niet meer verliezen, want hij had al zoveel verloren. De zin van zijn leven was en is: “Het vee geeft mij regelmaat en doel. Het bedrijf is mijn leven.”
Hij erkent ruiterlijk dat het werk hem teveel wordt. Maar hun oplossing - oplossing volgens de regels – is niet zijn oplossing! Er is een kloof tussen zijn leefwereld en de erfbetreders, die even langskomen met raad of sancties.
De melkveehouder wil wel anders. Niet gedwongen door de regelgeving. Wel gedwongen doordat zijn krachten afnemen. Hij wil graag de ruimte om te groeien naar een manier van leven en naar een bedrijfsvoering, die bij hem passen.
Goede communicatie is noodzakelijk.
De melkveehouder gaf aan met welke erfbetreders de communicatie eenzijdig was. Deze communicatie is – na overleg – verbeterd. Hopelijk kan deze melkveehouder via open communicatie een goede keuze maken. Een goede keuze is passend bij deze mens. Een passende keuze voelt goed en geeft zin aan het leven.
Drs. Ing. Gerard Venhuizen
Vertrouwensteam Noord-Nederland