Dierenarts Frederik Waldeck, rundveedierenarts bij Royal GD, is de nieuwe coördinator bij het Vertrouwensloket Welzijn Landbouwhuisdieren dat wordt ondersteund door LTO. In gesprek met LTO-projectleider Ankie de Jong vertelt hij over zijn ervaringen bij het loket. ‘Ik merk ook opluchting bij boeren, er komt hulp.’
Bij zorgen zijn over het welzijn van landbouwhuisdieren kunnen erfbetreders en burgers een melding doen bij het Vertrouwensloket Welzijn Landbouwhuisdieren. Op welk moment kom jij in actie?
‘Ik werk al 8 jaar als dierenarts in Midden-Nederland voor het Vertrouwensloket, maar in mijn rol als coördinator ontvang en beoordeel ik samen met onder meer collega dierenarts Thomas Dijkstra als eerste de meldingen. Wanneer het dierenwelzijn in gedrang komt, worden een dierenarts en bedrijfsadviseur ingeschakeld. Of een team van bedrijfsadviseur en psychosociale hulpverlener. Dit is afhankelijk van de aard en informatie van de melding. Dan heb ik ook contact met de veehouder. Nog steeds vind ik dat eerste telefoontje lastig, want je overvalt iemand volkomen en moet zeggen dat een melding is gedaan. Desondanks is het ook het begin van iets goeds: Ik maak duidelijk dat we willen helpen, niet beboeten. Het Vertrouwensloket komt nooit onaangekondigd op het bedrijf, zoals de NVWA bijvoorbeeld wel doet. Soms merk ik zelfs opluchting bij de boer, er is hulp.’
Het Vertrouwensloket is een onafhankelijke organisatie, geïnitieerd door de agrarische sector zelf. Hoe belangrijk is die onafhankelijkheid in contact met de veehouders die je bezoekt?
‘Heel belangrijk, wij zijn een onafhankelijk loket en niet gelieerd aan het ministerie van LNV of een andere instantie. Hulp accepteren is daardoor gemakkelijker voor veehouders. We helpen ze kosteloos en komen in samenspraak met een kundig team snel en zorgvuldig in actie. Dit team bestaat uit veeartsen, agrarische bedrijfsadviseurs en psychosociale hulpverleners. Dit gebeurt in de luwte, met oor voor de veehouder. Ik moet de eerste boer nog tegenkomen die bewust zijn dieren verwaarloost. Er zit altijd een verhaal achter. Daarom bieden we financieel- en bedrijfsadvies, maar ook psychosociale steun of begeleiden in het eerste contact met andere soorten maatschappelijke hulp.’
Eén van de redenen dat het Vertrouwensloket is opgezet, is dat de reguliere zorg niet goed om weet te gaan met hulpvraag van agrarische ondernemers. Hoe ga jij daarmee om?’
‘Boeren zijn over het algemeen binnenvetters, over persoonlijke problematiek praten vinden ze lastig. Dat een veehouderij vaak een familiebedrijf is, maakt het ook lastiger. En de reguliere hulpverlening adviseert soms doodleuk: ‘neem even twee weken vrij, ga op vakantie’. Daar kan een boer helemaal níets mee. Vaak ben ik dus aan het vertalen tussen boer en hulpverlening.’
Bij het Vertrouwensloket zijn 27 erfbetredende organisaties en bedrijven aangesloten. Hun medewerkers zijn onmisbaar bij het signaleren van verminderde dierzorg. Toch is een melding doen niet gemakkelijk.
‘Vroegtijdig aan de bel trekken is essentieel bij het voorkomen van dierverwaarlozing. De anonimiteit van de melder kan altijd worden gewaarborgd. Toch kun je je bezwaard voelen omdat je de veehouder en zijn gezin goed kent, of dat je denkt onvoldoende kennis te hebben over het bedrijf, of omdat je bang bent een klant te verliezen. Erfbetreders kunnen zich gesteund voelen door het afsprakenkader waar 27 sectorpartijen hun handtekening onder hebben gezet. Zonder erfbetreders geen Vertrouwensloket, vind ik. Voor de signalering, maar ook voor het proces zelf: erfbetreders blijven op het erf komen wanneer het Vertrouwensloket zich terugtrekt en kunnen in gesprek blijven met de veehouder. Dat is heel waardevol.’
Toen we in 2020 stil stonden bij het 20-jarig bestaan van het Vertrouwensloket, zei toenmalige minister van landbouw, Carola Schouten, dat ze het Vertrouwensloket een warm hart toedraagt.
‘En zij zei: ‘De nabijheid en hulp van het Vertrouwensloket kan het verschil van de wereld maken, voor dier én mens. Daar kan ik mij alleen maar bij aansluiten.’
