In onbalans - achter de ratio schuilt verdriet

Een boer kreeg te maken met verlies en verdriet. In deze kwetsbare periode maakte hij een fout. Zijn omgeving maakte zich zorgen en zo werd het Vertrouwensloket ingeschakeld. In zijn blog neemt Gerard Venhuizen je mee in hoe hij de wirwar in het hoofd van deze veehouder hielp ontrafelen, waar verstand en gevoel door mislukkingen en teleurstellingen uit elkaar waren geraakt. 

Een bedrijf runnen gaat niet alleen over plannen en rendement maken. Het gaat ook over wat dat bedrijf met jou als mens doet. Tijdens een bedrijfsbezoek aan een veehouder valt me op hoe sterk hij zijn emotie en ratio weet te scheiden. Heel frappant hoe zijn gevoelens verborgen blijven. Misschien wel bewust.

Wanneer steunpilaren wegvallen
De reden van mijn bezoek zijn de zorgen die vanuit zijn omgeving geuit zijn aan het Vertrouwensloket. Men maakt zich zorgen om zijn geestelijke gezondheid. De veehouder heeft in korte tijd veel meegemaakt. De veehouder verloor zijn moeder en door ziekte viel zijn vader weg als steunpilaar. Ineens staat hij alleen. Zijn praatpalen en raadgevers waren er niet meer. En toch moet hij door. Het bedrijf moet gerund worden: hij zal laten zien dat hij het kan! Kop d’r veur…

Afstand houden
Inderdaad: het bedrijf oogt goed, zijn machinepark is goed onderhouden en voldoet aan de eisen van deze tijd. Hij praat enthousiast over cijfers, rendement en investeringen. Alles klopt. Of beter gezegd: alles lijkt te kloppen. Terwijl hij mij een college geeft over winst en winstmarges, bekruipt me de vraag: “Praat hij met mij, of tegen mij?” Bij het eerste komt een gesprek op gang. Dat betekent ook luisteren naar elkaar. Bij het tweede blijft er vooral een afstand. 

De fout in een kwetsbare tijd
Wanneer hij begint te vertellen over zijn vee, spits ik mijn oren. Hier hoor ik een ander geluid. Het vee bindt hem aan huis, maar levert niet het rendement op dat hij voor ogen heeft. Daarbij heeft hij een administratieve fout gemaakt, die hem duur kwam te staan. Vreemd, voor iemand die juist zo scherp is op cijfers. Maar de timing vertelt veel: het gebeurde in de periode van verlies en onzekerheid. Juist toen zijn stevige benen niet zo sterk bleken te zijn als hij wilde en beweerde. In zo’n storm ontstaan fouten.

Zijn kracht ligt in snelheid, handelen, vooruitgang. Maar zorg voor dieren vraagt iets anders: tijd, rust, aandacht. Twee werelden die niet altijd bij elkaar passen.

Even stilzetten
Ik besluit zijn woordenstroom op pauze te zetten. Op dat moment kijkt hij me - voor het eerst – echt aan. Zijn blik is verbaasd en tegelijk verwachtingsvol, als ik benoem wat ik tijdens zijn betoog hoor en zie: veel ratio, veel getallen, veel haast. Het aanschaffen van bedrijfsmiddelen heeft zijn werk sneller en makkelijker gemaakt. 
Mijn constatering is simpel en tegelijk pijnlijk voor hem: “Je kunt veel naar je hand zetten, maar het leven niet. Het leven is weerbarstig en laat zich niet modelleren.” 

Er valt een stilte. Daarna komt een stortvloed van woorden over mislukte relaties. De teleurstellingen worden rationeel uitgelegd. 
Op de vraag wat het met hem doet, antwoordt hij: “Ja, het gaat zoals het gaat. Ik moet door.” Wel een antwoord, maar zonder gevoelens.

Zien wat er écht speelt
Het gesprek schuift in een nieuwe richting. Niet langer over het bedrijf, maar over hem: “Waar ben jij in dit gebeuren?” Een vraag waar niet direct antwoord op hoeft te komen, maar wat wel iets in beweging kan zetten om zichzelf te leren kennen.
Gaandeweg ontdekt hij hoeveel verdriet hij meedraagt. Verdriet dat pijn doet, maar ook verhinderd dat hij zich kan hechten aan een ander. 

Samen verder kijken
We besluiten dit eerste gesprek met de constatering dat praten met een deskundige kan helpen. In de periode die volgt help ik hem een spiegel voor te houden over zijn denken, voelen en handelen. Stap voor stap komen gevoel en verstand weer samen en begint hij met andere ogen te kijken naar zijn bedrijfsvoering, het leven en relaties.

De kern raken
Soms heb je iemand nodig die objectief een paar rake vragen durft te stellen om problemen af te pellen, zodat je met de diepere oorzaak aan de slag kunt. Fijn dat we als Vertrouwensloket de helpende hand kunnen bieden en veehouders in beweging zetten.

 

Drs. Ing. Gerard Venhuizen
Vertrouwensteam Noord - Nederland

Omwille van de vertrouwelijkheid zijn de casus-beschrijvingen in de blogs van Gerard nooit een exacte weergave van de werkelijke situatie.

Gerard blog

Over Gerard

Gerard Venhuizen is werkzaam in een van de Vertrouwensteams die veehouders bezoeken wanneer er signalen zijn dat de zorg voor landbouwhuisdieren of de situatie op het erf aandacht vraagt. Zo’n twee keer per jaar schrijft Gerard een blog over zijn ervaringen uit de praktijk. Wat treft hij aan op de boerenerven? Hoe gaat het Vertrouwensteam in gesprek? De blogs van Gerard Venhuizen geven een kijkje achter de schermen. Lees ook zijn eerdere blogs.